All posts by exioufi

ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ…. ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ… ΑΛΛΙΩΣ… ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΛΛΙΩΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ…

ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ…. ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ… ΑΛΛΙΩΣ…
ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΛΛΙΩΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ…
Δε νομίζω να υπάρχει συμπολίτης μας που να μη γνωρίζει ότι κάτι τρέχει με την ιλαρά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Έτσι, είμαστε όλοι πλέον, γιατροί και μη, γνώστες του θέματος και του αντικειμένου! Ή, μήπως, όχι;
Πραγματικά, δεν ξέρω από πού να το πιάσω, το ζήτημα, ούτε από πού να ξεκινήσω, αλλά πρέπει, επιβάλλεται, να ξεκαθαρίσω κάποια θέματα σχετικά.
Είναι λίγα χρόνια τώρα, που, δειλά – δειλά στην αρχή, μετ’ επιτάσεως στο τέλος, οι Ευρωπαίοι γιατροί, επιτέλους, ξυπνούν από το μακάριο ύπνο τους πάνω στο θέμα του ύπουλου αντιεμβολιασμού και της μητέρας του, της σαγηνευτικής ομοιοπαθητικής . Βέβαια, ο ρόλος ενός γιατρού δεν είναι να ασχολείται με <<κουλαμάρες>>, αλλά, δυστυχώς, αδιαφορώντας ή συμμετέχοντας ακούσια και εκούσια, αφήσαμε κενό για δράσεις πονηρές και επιζήμιες!…
Από τον κανόνα δεν εξαιρούμαι ούτε και εγώ, διότι έφτασα μέχρι και να <<κάνω >> ομοιοπαθητική αγωγή προκειμένου να αδυνατίσω!…Και, ναι μεν, εγώ, έχοντας τις γνώσεις και επαναφέροντας την αυτογνωσία μου, κατάλαβα την πλάνη μου και διέκοψα μετά από δύο μήνες… Ένας άλλος, όμως; Γνωρίζω παραδείγματα ανθρώπων που συμπαθώ και εκτιμώ, οι οποίοι είναι θιασώτες της ομοιοπαθητικής και του ότι αυτό συνεπάγεται. Εδώ και χρόνια έχω αποφασίσει να δέχομαι το δικαίωμα ενός γονιού να δοκιμάσει στο παιδί του την οποιαδήποτε θεραπεία κρίνει ότι είναι καλή, αφού, πρώτα, τον ενημερώσω για τη διάγνωση του παιδιού του και τη θεραπεία που η κλασσική ιατρική συνιστά.
Όσον αφορά τους θιασώτες του αντιεμβολιασμού, έχουν συγκεκριμένη νοοτροπία και συγκεκριμένη ψυχολογία, από την οποία δεν μπορώ, φυσικά, και δε θέλω να προσπαθήσω να τους απαγκιστρώσω, διότι όλες οι έρευνες δείχνουν ότι οι αντιεμβολιαστές έχουν σταματήσει να διαβάζουν ή να ακούν οτιδήποτε πέρα από τα λανθασμένα πιστεύω τους. Θεωρώ ότι το σωστό σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να εξηγεί ο γιατρός τη φιλοσοφία, τη χρησιμότητα , την αναγκαιότητα, την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα ενός εκάστου εμβολίου. Από εκεί και πέρα είναι , πιστεύω η ευθύνη της απόφασης όλη στους γονείς. Στα χρόνια που πέρασαν έχω δώσει πολλές μικρές προσωπικές μάχες υπέρ των εμβολίων: Όταν πρωτοέπιασα δουλειά στα πολυιατρεία των σιδηροδρομικών, εισήγαγα για πρώτη φορά εγώ εκεί τη μικρή βελόνα στα βρέφη και μικρά παιδιά, ανάγκασα όλα τα γύρω φαρμακεία να την προμηθευτούν, εφάρμοσα τη σωστή τεχνική σ τη σωστή θέση για τα εμβόλια και εκπαίδευσα μία νοσηλεύτρια για να κάνει άρτια τους εμβολιασμούς πάντα με την παρουσία μου και πάντα, αφού πρώτα είχα πάρει ιστορικό, είχα εξετάσει το παιδί και είχα διαπιστώσει την καλή του υγεία και τη δυνατότητά του να εμβολιαστεί άφοβα. Πιστεύω ακράδαντα ότι όλα τα παραπάνω είναι απαραίτητη προυπόθεση για την <<επιτυχία>> ενός εμβολιασμού. Έχω βιώσει την εμπειρία να βλέπω <<πεπειραμένη>> συνάδελφό μου να είναι έτοιμη να εμβολιάσει παιδί για την ιλαρά χωρίς να έχει διαλύσει τη σκόνη, μόνο με το διαλύτη!… Τη σταμάτησα την τελευταία στιγμή και ευγενικά της εξήγησα, γιατί ήταν παρούσα και η μαμά ότι πρέπει να διαλύσει την άσπρη σκόνη στο διαλύτη για να κάνει το εμβόλιο. Επαλήθευσα ότι η συνάδελφος αυτή είχε εμβολιάσει με διαλύτη σκέτο ποιος ξέρει πόσα παιδιά! Δεν κατήγγειλα το γεγονός!… Ήμουν νέα, ήμουν άπειρη, ήμουν και από τη φύση μου υποχωρητική!…Φρόντισα να εμβολιάσω όσα περισσότερα μπόρεσα από εκεί και πέρα και να επιβάλλω τη δεύτερη δόση σε όλα! Τώρα τα παιδιά αυτά είναι ενήλικες!…
Βίωσα αρκετές παρενέργειες από το σχετικά καινούργιο τότε εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας ως μητέρα στον πρώτο μου γιο: υψηλό πενταήμερο πυρετό, καταβολή δυνάμεων, κακουχία, τρομερή γαστρεντερίτιδα, από την οποία θα είχε σίγουρα αφυδατωθεί, αν η μαμά του δεν ήταν ειδικευόμενη παιδίατρος. Άργησα αρκετά να του κάνω τη δεύτερη δόση, αλλά του την έκανα… Και δεν είχε καμιά παρενέργεια. Έκανα και στα αδέρφια του, που ακολούθησαν, το εμβόλιο κανονικότατα.
Τότε, πριν τριάντα χρόνια, το εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας γινόταν στην ηλικία των 15 μηνών η πρώτη δόση και στην ηλικία των 12 ετών η δεύτερη δόση. Η αλήθεια είναι ότι έχει τελειοποιηθεί τεχνολογικά από τότε και ότι στη δεύτερη δόση του παιδιού μου, στα 14 του χρόνια, ήταν λίγο διαφορετικό προς το καλύτερο. Διαπιστώθηκε εν τω μεταξύ ότι παιδιά του Δημοτικού, που δεν είχαν κάνει ακόμα τη δεύτερη δόση, νοσούσαν σε ένα μικρό ποσοστό στις τελευταίες τάξεις και έτσι σοφά αποφασίστηκε η πρώτη δόση να γίνεται λίγο μετά το χρόνο, μεταξύ 12 και 15 μηνών, και η δεύτερη μεταξύ του τέταρτου και έκτου χρόνου ζωής, ώστε να μη μένουν ακάλυπτα κάποια παιδιά του Δημοτικού… Σε συζητήσεις μεταξύ συναδέλφων πάντα τίθεται το ερώτημα μήπως χρειάζεται και μία τρίτη δόση για τέλεια κάλυψη στην αναπαραγωγική ηλικία.
Προκύπτουν, όμως, οι αντιεμβολιαστές της ομοιοπαθητικής σχολής και πεποίθησης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αναπτύσσονται ταυτόχρονα τα τελευταία χρόνια. Για την ακρίβεια, μέχρι πριν λίγο, γιατί έχει αρχίσει να φεύγει η αίγλη και η αχλύ της ομοιοπαθητικής και φαίνεται πια ο γυμνός βασιλιάς! Όλο και περισσότερο αποκαλύπτεται η ανεπάρκεια της ομοιοπαθητικής θεραπείας … Όμως, οι υποψίες που έσπειρε κατά των εμβολίων παραμένουν και ανακυκλώνονται στο διαδίκτυο. Αναμασιέται η ίδια καραμέλα με τον αυτισμό, τα μέταλλα, τον καρκίνο κλπ…. Βρίσκονται πάντα κάποιοι να τσιμπήσουν το δόλωμα και δε βλέπουν το αγκίστρι! Πάμπολλες μελέτες εδώ και καιρό έχουν αποδείξει την αβασιμότητα αυτών των ισχυρισμών. Αλλά, στην Ευρώπη φούντωσε και εξαπλώθηκε πολύ ο αντιεμβολιασμός. Δικός μου προβληματισμός: ίσως να φούντωσε και η φτώχεια στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα με έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης και φροντίδας . Δηλαδή, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω πολύ καλά, αλλά, ίσως, στα γκέτο που υπάρχουν παντού στην Ευρώπη, να μην τηρούνται και οι καλύτερες εμβολιαστικές καλύψεις… Τελικό συμπέρασμα: ασθένειες, όπως η ιλαρά, ξανακάνουν την εμφάνισή τους… Διότι, για να έχουμε εξάλειψη μιας ασθένειας με τον εμβολιασμό, θέλουμε αποδεδειγμένα υψηλή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού του ύψους του 98%… Έτσι, άρχισαν τα κρούσματα μιας αρρώστιας ξεχασμένης να πληθαίνουν στην Ευρώπη. Ήταν ζήτημα χρόνου να έχουμε κρούσματα και στην Ελλάδα. Όπως και το περίμενα, με το που άρχισε η παραθεριστική περίοδος και οι Ευρωπαίοι ξεκίνησαν τις επισκέψεις τους στη χώρα μας, άρχισαν και τα κρούσματα της ιλαράς : σε Ρομά, πρόσφυγες και μετανάστες, όμως, κατά κύριο λόγο, οι οποίοι αποδείχτηκαν σε μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστοι στη Νότια Ελλάδα. Και κάποιοι ανεμβολίαστοι από το προσωπικό του Θριάσειου Νοσοκομείου… Χρειάζεται να πω ότι όλοι αυτοί ήταν κακώς ανεμβολίαστοι; Χρειάζεται να πω στους αντιεμβολιαστές ότι οι εμβολιασμένοι δεν κινδύνεψαν ούτε κινδυνεύουν, αλλά κινδυνεύουν τα δικά τους παιδιά; Από ένα λοιμώδες νόσημα που είναι ικανό να πεθάνει κόσμο; Όπως και όλα τα λοιμώδη σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό;
Δυστυχώς, σε μια περίπτωση επιδημίας κινδυνεύουν τα ανεμβολίαστα βρέφη, οι ανεμβολίαστες έγκυες και τα έμβρυά τους και οι λοιποί ανεμβολίαστοι ενήλικες. Ειδικά τα βρέφη κάτω του έτους, που οι μητέρες τους δεν πέρασαν τη νόσο ή δεν εμβολιάστηκαν και δεν είχαν αντισώματα να τους δώσουν κατά την εγκυμοσύνη και οι ανεμβολίαστες έγκυες είναι εντελώς απροστάτευτα, χωρίς να δύνανται να εμβολιαστούν. Σε πολύ μεγάλη επιδημία είναι δυνατόν να γίνει εμβολιασμός από τον έκτο μήνα στα βρέφη, αλλά όχι στις έγκυες ή στα μικρότερα βρέφη. Χρειάζεται να ρωτήσω πόσο καλά νιώθουν οι αντιεμβολιαστές που συμμετέχουν στην έκθεση σε κίνδυνο (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, πανεγκεφαλίτιδα, πνευμονία κ.α.) ή στην πιθανή κατάληξη σε θάνατο αυτών των ψυχών;
Γιατί μέχρι τώρα δήθεν αφελώς και εκ του πονηρού στηρίζονταν στο υψηλό εμβολιαστικό ποσοστό των υπολοίπων και έκαναν ασκήσεις επί χάρτου στο διαδίκτυο! Για να τους δω και τώρα!!! Όχι, δε χαίρομαι και δε ζητωκραυγάζω που τους ήρθε τώρα ο ουρανός σφοντύλι! Για όλους μας επιθυμώ κάλυψη από την ιλαρά και όχι πια άλλη άγνοια κινδύνου, γιατί είναι ασυγχώρητη! Επίσης, η προσωπική μου πρόβλεψη είναι ότι, καθώς η πλειονότητα των τουριστών έφυγε και ο εμβολιασμός θέλω να πιστεύω ότι προχωρεί στις ανεμβολίαστες ευπαθείς ομάδες της Νότιας Ελλάδας, η ιλαρά θα συμμαζευτεί και θα σταματήσει κάποια στιγμή ….
Όμως, προχθές που χρειάστηκα να εμβολιάσω ένα μωρό δώδεκα μηνών στο φαρμακείο μου είπαν ότι του δίνουν το τελευταίο εμβόλιο με αναμονή των επομένων στο τέλος του μήνα! Ακόμα, ευτυχώς, ψάχνοντας στα φαρμακεία βρίσκονται εμβόλια! Αλλά, εμφανώς υπάρχει σαφής έλλειψη εμβολίων. Και, τώρα, ναι, θα το πω: Ξεκίνησα από τόσο μακριά μόνο και μόνο για να με καταλάβετε σωστά, όταν θα πω αυτό:
Όχι, δεν κινδυνεύουν τα μικρά παιδιά έως έξι ετών, που δεν κάνουν νωρίτερα τη δεύτερη δόση! Δε χρειάζεται να την κάνουν νωρίτερα! Δεν υπάρχει κανένας λόγος να βάζουμε τους συνεπείς γονείς, που εμβολιάζουν σωστά τα παιδιά τους, να τρέχουν αλλόφρονες να κάνουν άρον-άρον τη δεύτερη δόση νωρίτερα! Ακόμα και αν κολλήσουν τη νόσο, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, αφού η κάλυψή τους είναι στο 93% με την πρώτη δόση, θα την περάσουν ελαφρά, αφού έχουν ήδη ένα καλό επίπεδο αντισωμάτων από την πρώτη δόση μέχρι τα έξι τους χρόνια. Πιστεύω ότι η στόχευση των συνεπών γονέων των βρεφών, προνηπίων και νηπίων προς επίσπευση της δεύτερης δόσης είναι λανθασμένη και υπερβολική. Πιστεύω ότι τα βρέφη που εμβολιάζονται πολύ νωρίς και με τις δύο δόσεις θα χρειαστούν τρίτη δόση στην εφηβεία για να έχουν κάλυψη στην ενήλικη ζωή. Ούτε και έχω βρει επαρκείς μελέτες για την επίσπευση των δόσεων, όπως συστήνεται από το ΚΕΕΛΠΝΟ και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών… Χρειάζεται να θυμίσω την αποτυχία ενός αντιγριπικού εμβολίου, που το έκαναν και υπουργοί στην τηλεόραση; Χρειάζεται να πω ότι και τότε δεν έκανα σε κανένα παιδί το εμβόλιο εκείνο; Γενικά, βρίσκω απαράδεκτη την υστερία της επίσπευσης του εμβολίου και υπενθυμίζω ότι και με τη δεύτερη δόση υπάρχει πιθανότητα να νοσήσει κανείς ελαφρά…
Πιστεύω ότι, πριν γίνει η σύσταση για ενωρίτερα δεύτερη δόση, θα έπρεπε να εξασφαλιστούν οι πρώτες δόσεις για όλο τον ανεμβολίαστο πληθυσμό και κυρίως για τα μωρά μας που χρονίζουν και δε βρίσκουμε να τα εμβολιάσουμε! Τώρα που να τους στείλω αυτούς τους γονείς να βρουν εμβόλιο; Μήπως στο ΚΕΕΛΠΝΟ; Ή στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών; Ή στους συναδέλφους μου, που δίνουν εντολές και απειλούν τους γονείς για τη νωρίτερα δεύτερη δόση; Τέλος πάντων, οι δυο εταιρείες που διαθέτουν τα εμβόλια αυτά στην αγορά προσπαθούν να την καλύψουν με κάθε τρόπο και θέλω να πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά! Και συνιστώ ψυχραιμία! Ο πανικός ποτέ δεν υπήρξε καλός σύμβουλος!

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΙΟΥΛΙΟΥ 2017

Όπως κάθε καλοκαίρι το ιατρείο Ιούλιο και Αύγουστο θα λειτουργεί κάθε εβδομάδα Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, εκτός από την Τρίτη 15/8 και την Πέμπτη 24/8. Εύχομαι σε όλους καλό καλοκαίρι!

Αυτισμός και φάσμα του αυτισμού

Χρειάστηκε επί πέντε περίπου μήνες να αφιερώνω ένα μεγάλο μέρος από τον μικρό ελεύθερο χρόνο μου για να τελειώσω  αυτό το άρθρο μου πάνω στο επίκαιρο, καυτό θέμα του αυτισμού. Υπάρχουν πολλές αξιοσημείωτες μελέτες και άρθρα, αλλά και βιβλία και videos τόσο από επιστήμονες όσο και από αυτιστικά άτομα, που έχουν ασχοληθεί με το πρόβλημα αυτό. Αφορμή για μένα στάθηκε ένα άλλο άρθρο:

Ευχάριστα νέα από μεγάλη μελέτη σε 11 πολιτείες των ΗΠΑ σχετικά με τα αυτιστικά παιδιά: Διαπιστώνει ότι το ποσοστό των αυτιστικών παιδιών δεν έχει μεταβληθεί και παραμένει το ίδιο από το 2010 μέχρι το 2014. Η ανακοίνωση έγινε από το Κέντρο Ελέγχου Και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ την Πέμπτη 31/3/2016. Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς 1 στα 68 παιδιά ηλικίας 8 ετών έχει διαγνωσθεί με αυτισμό, ίδια ακριβώς αποτελέσματα με αυτά του 2014, που αφορούσαν μελέτη για το 2012. Εξακολουθεί να υπάρχει σαφές προβάδισμα στη μελέτη για τα αγόρια. Δεν έχει επιλεκτικότητα σε φυλές, εθνικότητες και κοινωνικές ομάδες. Το οικογενειακό εισόδημα, ο τρόπος ζωής και το μορφωτικό επίπεδο δε διαφοροποιούν την πιθανότητα εμφάνισης αυτισμού. Ο στόχος είναι να αυξηθεί η διαγνωστική εμβέλεια του αυτισμού σε παιδιά έως 3 ετών, ώστε να μπορούν τα παιδιά με αυτισμό να έχουν την απαιτούμενη βοήθεια από οικογένεια και επιστήμονες προκειμένου να φτάσουν στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή όσο πιο ομαλά γίνεται.

Αλλά, τι είναι ο αυτισμός; Ο αυτισμός είναι πολυπαραγοντική, πολύπλοκη διαταραχή της  ψυχοκινητικής – νευρολογικής ανάπτυξης ενός ατόμου, η οποία προκύπτει από τη διαταραχή της λειτουργίας  του εγκεφάλου στις περιοχές της κοινωνικής αντίδρασης και της επικοινωνίας. Ο αυτισμός είναι μέλος μίας ομάδας διαταραχών, που είναι γνωστή ως αυτιστικό φάσμα (ASD) και είναι περίπλοκη νευροβιολογική διαταραχή που τυπικά διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από διαφόρων επιπέδων ανικανότητα στις ικανότητες επικοινωνίας και στις κοινωνικές δεξιότητες, καθώς επίσης και από επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Τα συμπτώματα ποικίλουν από ήπια έως βαριά. Μία ηπιότερη μορφή της διαταραχής είναι γνωστή ως σύνδρομο Asperger. Άλλες αναπτυξιακές διαταραχές που υπάγονται στις διαταραχές αυτιστικού φάσματος είναι το Σύνδρομο Rett, η διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή και η παιδική αποσυνδετική διαταραχή.

Δεν υπάρχει κανενός είδους συσχέτιση μεταξύ του αυτισμού και των εμβολίων. Οι επιστήμονες ακόμα τον μελετούν ποικιλοτρόπως ως προς την αιτιολογία του, αλλά έχει αποκλεισθεί κατηγορηματικά οποιαδήποτε συσχέτιση. Είναι σαφώς γονιδιακά προκαθορισμένος, αλλά είναι πολυγονιδιακός.

Συνήθως, οι γονείς παρατηρούν πρώτοι ασυνήθιστες συμπεριφορές στο παιδί τους ή την αδυναμία του παιδιού τους να κατακτήσει αναμενόμενα αναπτυξιακά ορόσημα. Μερικοί γονείς περιγράφουν ότι το παιδί τους ήταν διαφορετικό από την στιγμή της γέννησης, ενώ άλλοι περιγράφουν ένα παιδί που αναπτυσσόταν κανονικά και μετά έχασε κάποιες δεξιότητες. Αν ανησυχείτε για την ανάπτυξη του παιδιού σας, μην περιμένετε: μιλήστε στον παιδίατρο σας προκειμένου να αξιολογήσετε το παιδί σας για αυτισμό.

Τι σημαίνει να «είσαι στο φάσμα»;

Ο αυτισμός είναι μία φασματική διαταραχή, κάτι που σημαίνει ότι εμφανίζεται με πολλές διαφορετικές μορφές. Έτσι, η διάγνωση μπορεί να κυμανθεί από τον ήπιο έως τον βαρύ αυτισμό, και ενώ τα παιδιά που τον έχουν (ανήκουν στο φάσμα) είναι πιθανόν να παρουσιάσουν κοινά χαρακτηριστικά, είναι επίσης ξεχωριστά, όπως τα χρώματα του ουράνιου τόξου και το καθένα διαχειρίζεται διαφορετικά (grab bag) συμπτώματα. Ενώ ένα παιδί ίσως να μιλάει σπάνια και να δυσκολεύεται στο να μάθει πώς να γράφει και πώς να διαβάζει, κάποιο άλλο μπορεί να είναι τόσο υψηλά λειτουργικό, που να μπορεί να παρακολουθεί μαθήματα σε τυπικό σχολείο. Επίσης, κάποιο παιδί μπορεί να είναι τόσο ευαίσθητο στην αίσθηση του υφάσματος, που όλες οι ετικέτες θα πρέπει να κόβονται πριν βάλει κάποιο ρούχο, ενώ ο φίλος του, που είναι επίσης αυτιστικός, μπορεί να μην έχει καθόλου αισθητηριακά προβλήματα.

Η μέση ηλικία, όπου γίνεται η διάγνωση του αυτισμού, είναι τα 3 χρόνια, όμως οι ειδικοί θεωρούν ότι τουλάχιστον το 50% των παιδιών θα μπορούσαν να έχουν διαγνωστεί ήδη από την ηλικία των 14 μηνών. Κι επειδή όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση, ώστε να βοηθηθούν τα παιδιά αυτά, τόσο πιο σημαντική είναι η βελτίωση της κατάστασής τους, είναι σημαντικό να μη χάνεται χρόνος.

Με αυτό το σκεπτικό και κατανοώντας ότι οι γονείς, όσο κι αν παρατηρούν τη συμπεριφορά των παιδιών τους, είναι συχνά δύσκολο να εντοπίσουν σημάδια που να φανερώνουν τον αυτισμό, καθώς συνήθως δεν γνωρίζουν ποια είναι τα σημάδια αυτά, ερευνητές από το Ινστιτούτο Kennedy Krieger στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ ετοίμασαν ένα βίντεο, το οποίο διατίθεται δωρεάν online και επισημαίνει ακριβώς τα στοιχεία που πρέπει να προσέχουμε.

Το βίντεο έχει τίτλο: «Bringing Early Signs of Autism Spectrum Disorders into Focus» (Επικεντρώνοντας στα πρώτα σημάδια των διαταραχών που εντάσσονται στο φάσμα του αυτισμού) και η διάρκειά του είναι 9 λεπτά. Δείχνει παιδιά με και χωρίς σημάδια αυτισμού να παίζουν με διάφορα παιχνίδια μέσα σε ένα δωμάτιο, παρουσία ενός θεραπευτή. Την ίδια στιγμή, ένας άλλος θεραπευτής σχολιάζει τι κάνει (ή δεν κάνει) το παιδί και για ποιο λόγο αυτό θα μπορούσε να αποτελεί (ή να μην αποτελεί) ένδειξη αυτισμού.

Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, οι γονείς δεν πρέπει να κάνουν διάγνωση βασισμένοι στο βίντεο, αλλά να το χρησιμοποιήσουν σαν εργαλείο που θα τους επιτρέψει να αναγνωρίσουν κάποιες συμπεριφορές του παιδιού, τις οποίες ίσως είναι σκόπιμο να συζητήσουν με τον παιδίατρό τους.

– See more at: http://www.imommy.gr/vrefos/ygeia/article/2743/ena-binteo-bohtha-toys-goneis-na-anagnwrisoyn-ta-shmadia-toy-aytismoy/#sthash.GjvuMnU5.dpuf

Παρά το γεγονός ότι ο αυτισμός υπάρχει από τη γέννηση, τα σημάδια της διαταραχής μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν ή να διαγνωστούν κατά τη βρεφική ηλικία. Συνήθως, τα πρώτα ερωτηματικά για την πιθανή ύπαρξη αυτισμού σε ένα παιδί γεννιούνται λίγο πριν ή λίγο μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής και μάλιστα από τους ίδιους τους γονείς του, καθότι είναι αυτοί που βρίσκονται με το παιδί περισσότερο χρονικό διάστημα και είναι σε θέση να το παρατηρούν και να θέλουν να επικοινωνούν μαζί του περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Αλλά, η οριστική διάγνωση σε μεγάλο ποσοστό φτάνει να τίθεται γύρω στον τρίτο χρόνο της ζωής, ενώ κάποια σημεία γίνονται εμφανή ήδη από τον πρώτο και δεύτερο χρόνο. Χρειάζεται επαγρύπνηση από τους παιδιάτρους στο θέμα αυτό, ώστε να υπάρχει παρακολούθηση και θεραπεία από ειδικούς έγκαιρα. Με την έγκαιρη και εντατική θεραπεία, τα περισσότερα παιδιά μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητά τους να συνδέονται με άλλους, να επικοινωνούν και να βοηθήσουν τον εαυτό τους καθώς μεγαλώνουν. Σε αντίθεση με τους δημοφιλείς μύθους για τα παιδιά με αυτισμό, πολύ λίγοι είναι κοινωνικά απομονωμένοι ή «ζουν σε έναν κόσμο δικό τους».

Πολύ σημαντική είναι η έλλειψη βλεμματικής επαφής εκ μέρους του παιδιού, χαρακτηριστικό που εμφανίζεται από πολύ νωρίς και πρέπει να βάλει σε υποψία γονείς και  παιδιάτρους. Οπωσδήποτε, σε τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να ελεγχθεί ενδελεχώς τόσο η όραση όσο και η ακοή του παιδιού, πριν καταλήξει κανείς σε διάγνωση. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, αλλά όλοι οι άνθρωποι με αυτισμό έχουν κάποια βασικά συμπτώματα σε κάποιους τομείς:

Ενδέχεται να υπάρχει:

– Πρόβλημα στις  κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις: Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν σημαντικά προβλήματα κατά την ανάπτυξη σε μη λεκτικές δεξιότητες επικοινωνίας, όπως κινήσεις των ματιών, εκφράσεις του προσώπου και στάση του σώματος. Από την άλλη κάποια άτομα μπορεί να επικοινωνούν με χειρονομίες και νοήματα αντί για λέξεις. Κάποιοι περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους παρά με τους άλλους. Γενικά, ο αυτισμός μπορεί να επιδράσει στις αντιδράσεις τους και να κάνει περισσότερο δύσκολο να ελέγξουν πώς αντιδρά το σώμα και το μυαλό τους.

-Δυσκολία εκλογίκευσης του κόσμου με έναν συνήθη, <<λογικό>> τρόπο με αποτέλεσμα ανησυχία, φόβο και μπέρδεμα.

-Χαμηλή συγκέντρωση προσοχής.

Χαμηλή αντίδραση σε κοινωνικά δεδομένα,  όπως η βλεμματική επαφή ή τα χαμόγελα. Όμως, πολλοί αυτιστικοί μπορεί και να έχουν βλεμματική επαφή ή και να δείχνουν χαμόγελο ή ακόμα και γέλιο.

-Αδυναμία δημιουργίας φιλίας με παιδιά της ίδιας ηλικίας. Δείχνουν χαμηλό ενδιαφέρον να κάνουν φίλους.

-Έλλειψη ενσυναίσθησης: Οι άνθρωποι με αυτισμό μπορεί να έχουν δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων ενός άλλου ατόμου, όπως είναι ο πόνος ή η θλίψη.

-Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία: Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν καθυστέρηση ή  έλλειψη ομιλίας (το 40% των ατόμων με αυτισμό δεν μιλούν),  προβλήματα στη διεξαγωγή συζήτησης. Επίσης, τα άτομα με αυτισμό πολύ συχνά συνεχίζουν να μιλούν, ενώ μιλάτε. Δεν αντιλαμβάνονται την προσπάθεια των άλλων να ενσωματώσουν κάποια σχόλια.

Στερεότυπη και επαναληπτική χρήση της γλώσσας:  Οι άνθρωποι με αυτισμό συχνά επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά μια φράση που έχουν ακούσει στο παρελθόν (ηχολαλία).

Δυσκολία στην κατανόηση του συνομιλητή τους: Για παράδειγμα, ένα άτομο με αυτισμό μπορεί να μην κατανοεί ότι κάποιος χρησιμοποιεί  χιούμορ. Μπορεί να ερμηνεύσει τη λέξη ως λέξη, αλλά αδυνατεί να καλύψει τη σιωπηρή έννοια. Δεν μπορεί να προσεγγίσει το ακριβές νόημα των λέξεων που χρησιμοποιεί.

Περιορισμένες δραστηριότητες ή παιχνίδι: Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:  ασυνήθιστη εμμονή με τα μικρά κομμάτια ενός παιχνιδιού ή για τα παζλ.  Τα μικρότερα παιδιά με αυτισμό συχνά εστιάζουν σε μέρη των παιχνιδιών, όπως οι τροχοί ενός αυτοκινήτου, αντί να παίζουν με  όλο το παιχνίδι. Παρατηρείται απουσία αυθόρμητου ή φανταστικού παιχνιδιού, απουσία μίμησης των δράσεων άλλων. Αδιαφορούν για την προσπάθεια ή το ενδιαφέρον κάποιου άλλου να παίξει μαζί τους ούτε και δείχνουν ενδιαφέρον για να καλέσουν κάποιον άλλο να παίξει μαζί τους.

Επίμονη ενασχόληση με ορισμένα θέματα:  Ενδέχεται το άτομο να δείχνει μόνιμο ενδιαφέρον σε ένα συγκεκριμένο θέμα, ιδέα, δράση ή άλλο άτομο. Για παράδειγμα, τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες μπορεί να τρελαίνονται για τα βιντεοπαιχνίδια ή για τη συλλογή και ανταλλαγή καρτών.
Ανάγκη για ομοιομορφία και ρουτίνα:  Για παράδειγμα, ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να πρέπει πάντα να τρώει ψωμί πριν από τη σαλάτα και να επιμείνει να πηγαίνει στο σχολείο ακολουθώντας κάθε μέρα την ίδια διαδρομή.

Οι στερεότυπες συμπεριφορές: Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν το λίκνισμα του σώματος και το χτύπημα των χεριών.

-Αισθητηριακή διαταραχή: Υπερευαισθησία στις περιοχές της όρασης, ακοής, αφής και γεύσης σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Μερικές φορές το άγγιγμα ή το πλησίασμα ή οι φωνές των άλλων μπορεί να είναι επίπονα στον αυτιστικό, έχοντας ως αποτέλεσμα την αποδιοργάνωσή του, όταν κάποιος προσπαθεί να το κάνει, ακόμα και αν είναι μέλος της οικογένειάς του.

-Επιθετικότητα ή αυτοεπιθετικότητα  είναι πιθανή. Μπορεί να είναι υπερδραστήριο άτομο ή αντίθετα υπερβολικά παθητικό. Πιθανόν να έχει εκρήξεις θυμού χωρίς εμφανή λόγο.

Ιδανικά, το παιδί που είναι πιθανόν αυτιστικό θα πρέπει να αξιολογηθεί από μια μεγάλη ομάδα που μπορεί να περιλαμβάνει Νευρολόγο, Ψυχολόγο, Αναπτυξιολόγο, Λογοθεραπευτή, Εργοθεραπευτή, Ειδικό Παιδαγωγό.

Οι άνθρωποι με αυτισμό προσλαμβάνουν και αντιδρούν στα ερεθίσματα με έναν μοναδικό τρόπο. Οι εκπαιδευτές και οι υπηρεσίες πρέπει να λάβουν υπ’ όψιν τους το μοναδικό μοντέλο μάθησης του κάθε παιδιού και τις μοναδικές δυσκολίες του, ώστε να εφαρμοστεί η πιο αποτελεσματική προσέγγιση. Τα άτομα με αυτισμό μπορούν να μάθουν όταν η μοναδικότητα του στυλ πρόσληψης και εκφοράς της πληροφορίας γίνονται αντιληπτές και σεβαστές από τους θεραπευτές και εφαρμόζονται στο πρόγραμμά τους. Οι ικανότητες του αυτιστικού μπορεί ακόμα να ποικίλουν από μέρα σε μέρα.

Πολλά άτομα με αυτισμό ζουν και εργάζονται ανεξάρτητα στην κοινότητα. Οδηγούν αυτοκίνητο, σπουδάζουν, παντρεύονται. Χρειάζονται, απλά, κάποια υποστήριξη από τις οικογένειές τους και τους ειδικούς. Όλο και πιο συχνά, αυτιστικοί άνθρωποι συμμετέχουν ή και μιλούν σε συνέδρια και ομάδες εργασίας για αυτιστικούς . Αυτιστικοί ενήλικες προωθούν πολύτιμες εμπειρίες για τα δεδομένα αυτής της διαταραχής με τη δημοσίευση άρθρων και βιβλίων και την εμφάνισή τους σε προγράμματα της τηλεόρασης μιλώντας για τους εαυτούς τους και τις δυσκολίες τους.

Είναι αποδεδειγμένο  ότι η πρώιμη παρέμβαση έχει θεαματικά θετικά αποτελέσματα για τα αυτιστικά μικρά παιδιά. Οι πιο πολλές περιπτώσεις αυτιστικών παιδιών μπορεί καλύτερα  να αντιμετωπιστούν με δομημένη εκπαίδευση και συμπεριφοριολογικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει μοντέλο 1 προς 1 εκπαιδευτή και μαθητή ή μικρά περιβάλλοντα ομάδας. Όμως, πολλά άλλα αυτιστικά παιδιά μπορεί να επιτύχουν σε γενικό εκπαιδευτικό περιβάλλον με κατάλληλη υποστήριξη. Ένα καλό πρόγραμμα θα περιέχει επίσης εκπαίδευση και συστήματα υποστήριξης για γονείς και άτομα που παρέχουν φροντίδα.

Η κατανόηση του αυτισμού έχει αυξηθεί τρομερά από τότε που πρωτοπεριγράφηκε από τον Dr. Leo Kanner το 1943. Με την κατάλληλη αντιμετώπιση κάποια παιδιά ως ενήλικες μπορεί να μη δείχνουν πια σημεία αυτισμού. Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό θα συνεχίσει να εμφανίζει κάποιες εκδηλώσεις αυτισμού σε άλλοτε άλλο βαθμό κατά τη διάρκεια όλης της ζωής τους.

ΠΗΓΗ: AUTISM SOCIETY OF AMERICA

περιστατικά Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2016

Η γρίπη και ο φόβος της μαζί έχουν επανέλθει τους δύο τελευταίους μήνες με βαθμιαία αυξανόμενο ρυθμό! Στα 23 πλέον συναπτά έτη, που ασκώ το ελεύθερο επάγγελμα, έχω συναντήσει κατά διαστήματα αυτή την υστερία, που λέγεται φόβος της γρίπης. Αλλά, πλέον, έχει αρχίσει να με κουράζει όλο αυτό το σκηνικό της τρομοκρατίας, που φέρνει η τρομολαγνεία, όπου η μια διαδέχεται την άλλη και τρέφει την άλλη σε έναν ατέρμονα κύκλο!Έχω γράψει άρθρα στο παρελθόν και έχω μιλήσει και στην τηλεόραση για το θέμα της γρίπης. Αλλά, ποτέ δεν έσπειρα τον πανικό ούτε και υποτίμησα το θέμα. Είναι πολύ σημαντικό κάθε επιδημία να τοποθετείται σε σωστές βάσεις από τους επιστήμονες, ώστε να βγάζουν άκρη και οι δημοσιογράφοι, αλλά και να ενημερώνεται σωστά ο κόσμος. Δυστυχώς, αυτό όλο ξεφεύγει τις περισσότερες φορές και δημιουργείται κλίμα φόβου και πανικού και υστερίας, που είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι για την προαγωγή της καλής υγείας των ανθρώπων.
Και η γρίπη αυτή είναι μια ακόμα γρίπη. Όπως κάθε γρίπη θα δημιουργήσει τα προβλήματα της κάθε γρίπης και θα περάσει. Αλλά του χρόνου θα ξαναέρθει μια ακόμα γρίπη. Δεν είναι ορθό να τρελαινόμαστε σε κάθε γρίπη, που είναι ή δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο δυνατή. Αρκετά χρόνια πριν, όταν θέλαμε εμείς οι παιδίατροι να καθησυχάσουμε τους γονείς ενός άρρωστου παιδιού, τους λέγαμε πως πρόκειται για μια γρίπη (τύπου γριπούλα). Τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο να φοβόμαστε να πούμε τη λέξη κι ακόμα χειρότερο να τη λέμε με ίχνη πανικού στο ύφος σα να ανακοινώνουμε στους γονείς τη χειρότερη αρρώστια, που θα μπορούσε να βρει το παιδί τους. Ακόμα κι εγώ, που, ασφαλώς, δε φοβάμαι τη γρίπη, κάνω πρόλογο πριν ανακοινώσω τη διάγνωσή μου για να τους προετοιμάσω.
Εννοείται είναι σωστό να έχουμε το νου μας για πιθανές επιπλοκές, αλλά, όλα έχουν να κάνουν με το πώς όλο αυτό θα επικοινωνηθεί προς τα έξω από το γιατρό. Κανείς δεν μπορεί να είναι απόλυτα βέβαιος για την ακριβή διάγνωση χωρίς το ειδικό test. Χρειάζεται ξεκούραση και φύλαγμα σε κάθε αδιαθεσία τύπου γρίπης. Χρειάζεται τακτική επικοινωνία με το γιατρό μας, ώστε να μας καθοδηγεί και να μας συμβουλεύει, αλλά και να μας εξετάσει, εφόσον ο ίδιος το κρίνει σκόπιμο ή και να μας επανεξετάσει, γιατί κάθε ίωση έχει πιθανότητα επιπλοκών. Ήδη, οι ειδικοί ανακοινώνουν ότι εκτός από τον ιό της γρίπης έχει ταυτοποιηθεί επίσημα και άλλος ιός με παρόμοια συμπτωματολογία. Ύστερα, όλοι οι ιοί που επηρεάζουν αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα εξακολουθούν να υπάρχουν και να μας προκαλούν λοιμώξεις. Τα συμπτώματα των ιώσεων είναι λίγο-πολύ τα ίδια. Άλλος τις περνάει εύκολα και άλλος δύσκολα. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά μας ταλαιπωρεί και ο μεταλοιμώδης βήχας και κάνει το μυαλό να ταξιδεύει σε νερά πνευμονίας πιο συχνά.
Για να μην τρελαθούμε με κάθε επιδημία γρίπης πρέπει κάθε χρόνο να εφαρμόζουμε μερικές αρχές και κανόνες, κάτι που ισχύει έτσι κι αλλιώς για κάθε λοίμωξη:
Α)Αν υπάρχει εμβόλιο, φροντίζουμε να εμβολιαστούμε έγκαιρα και σωστά. Στην περίπτωση της γρίπης υπάρχει εμβόλιο και κυκλοφορεί κάθε χρόνο ανανεωμένο με βάση τα στελέχη που επικράτησαν τον προηγούμενο χρόνο. Κυκλοφορεί κάθε φθινόπωρο και μπορεί να γίνει μέχρι και την άνοιξη του επόμενου χρόνου στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Ποιες είναι οι ομάδες αυτές:
Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι)
Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα: Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας)
Μεταμόσχευση οργάνων
Δρεπανοκυτταρική νόσο και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες
Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
Χρόνια νεφροπάθεια
Νευρομυικά νοσήματα
Έγκυες γυναίκες β΄ και γ΄ τριμήνου
Παιδιά που παίρνουν μακροχρόνια ασπιρίνη
Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων, λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κα). Αν μετά από συζήτηση - συνεννόηση κάποιοι γονείς αποφασίσουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους ή και να εμβολιαστούν και οι ίδιοι, μετά από συνεννόηση με το γιατρό τους,χωρίς να ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, για να προστατευθούν από τη γρίπη, αυτό δεν είναι κακό ή μεμπτό. Αλλά, σίγουρα είναι κακό και μεμπτό να ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου και να μην έχουν εμβολιαστεί από αμέλεια ή φοβία ή επειδή επηρεάζονται από το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Β)Ποτέ δεν πρέπει να μας διαφεύγουν οι γνωστοί κανόνες, ώστε να μην κολλήσουμε ή να μη μεταδόσουμε κάποια ίωση: Αερίζουμε καλά τους κλειστούς χώρους. Πλένουμε καλά και συχνά τα χέρια μας και δεν ακουμπάμε με αυτά το πρόσωπό μας, όταν δεν είναι καθαρά.Δε βήχουμε ούτε φταρνιζόμαστε χωρίς να καλύψουμε το στόμα μας με την ανάποδη του χεριού προς τον αγκώνα ή με ένα χαρτομάντηλο. Πετάμε τα χρησιμοποιημένα χαρτομάντηλα. Τρώμε φρούτα και λαχανικά, με έμφαση σε όσα περιέχουν βιταμίνη C:ακτινίδια, εσπεριδοειδή, πιπεριές, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, ανανάς, φράουλες κ.α. Κρατάμε τα άρρωστα παιδιά μας στο σπίτι: Έτσι, τους προστατεύουμε από τις επιπλοκές της ίωσης και δε μεταδίδεται και το νόσημα. Θεραπευτικά, οι ιώσεις αντιμετωπίζονται με γενικά μέτρα, που ακούγονται βαρετά και συνηθισμένα, αλλά είναι πολύ σημαντικά: Φύλαγμα, ξεκούραση, πολλά υγρά, ζεστά, χυμούς, φρούτα και λαχανικά, πρωτείνες, αντιπυρετικά επί πυρετού και επικοινωνία με το γιατρό μας.

Ιδιαίτερα παιδιά 4

Αυτές τις πρώτες μέρες του χρόνου, που η διάθεσή μας είναι πιο ανάλαφρη και που θέλουμε να πιστεύουμε ότι η καινούργια χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη, εγώ διαλέγω να σας φορτίσω με ένα καθόλου ανάλαφρο θέμα.
Την ξέρουμε όλοι σαν την κακιά αρρώστια και, όταν για κάποιο λόγο αναφερόμαστε σ’ αυτή, χτυπάμε ξύλο και φτύνουμε στον κόρφο μας, στην καλύτερη περίπτωση συννεφιάζουμε και απευχόμαστε νοερά να μη μας συμβεί κάτι τέτοιο!
Κι όμως, υπάρχει ανάμεσά μας και βρίσκει και τα μικρά παιδιά κι ας είναι τόσο σκληρό και τρομακτικό ακόμα και να το σκεφτεί κανείς!
Δεν υπάρχει γονιός που να μην παρακαλάει ποτέ να μη συμβεί στο δικό του παιδί κάτι τέτοιο! Και όμως συμβαίνει! Έτσι ξαφνικά, από τη μια στιγμή στην άλλη, ανατρέπεται το σκηνικό μιας ευτυχισμένης οικογένειας με τα όποια καθημερινά, συνηθισμένα προβλήματά της, όταν τους ανακοινώνεται η πιθανότητα ή η βεβαιότητα μιας τέτοιας αρρώστιας.
Ούτε και υπάρχει παιδίατρος που θα ήθελε ποτέ να ανακοινώσει σε γονείς κάτι τέτοιο, αλλά, δυστυχώς, εμείς καλούμαστε να σταθούμε δυνατοί εκείνες τις πρώτες στιγμές και να το πούμε έξω από τα δόντια χωρίς περιστροφές, ώστε και οι γονείς να σπεύσουν, όπως επιβάλλεται, σε ειδική παιδο-ογκολογική κλινική. Ακόμα μεγαλύτερο είναι το βάρος στις πλάτες των παιδο-ογκολόγων, οι οποίοι καθημερινά δίνουν αγόγγυστη μάχη με το θηρίο, που λέγεται καρκίνος και το νικούν σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Η παιδο-ογκολογία είναι η υποειδικότητα της παιδιατρικής, που τις ξεπερνάει όλες σε απαιτήσεις τόσο σε επίπεδο επιστημονικής κατάρτισης, όσο και σε επίπεδο εσωτερικής δύναμης, αντοχών και ανθρωπιάς. Εξαιρείται η νεογνολογία, η οποία, επίσης, έχει ισοδύναμες απαιτήσεις από αυτούς, που την ασκούν.
Έτσι ξαφνικά, ένα μικρό παιδί βρίσκεται από το ζεστό οικογενειακό περιβάλλον και τις βόλτες στις παιδικές χαρές στο νοσοκομείο με ό,τι αυτό συνεπάγεται… Αλλά τι συνεπάγεται, αλήθεια; Αρχικά εξετάσεις, μετά ορούς, φάρμακα, παρενέργειες φαρμάκων, επιπλοκές της αρρώστιας, πόνο ψυχικό και σωματικό, φόβο για το μέλλον, αβεβαιότητα, κόπωση ψυχική και σωματική…
Αλλά πιο μετά… συντελείται ένα θαύμα! Οι γονείς διαπιστώνουν μετά την πρώτη έκπληξη και την αίσθηση της απόλυτης καταστροφής ότι, τελικά, μέσα τους έκρυβαν δύναμη ανυπολόγιστη, που δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν. Ανακαλύπτουν έναν άλλο εαυτό πιο γενναίο, με δυνάμεις πρωτόγνωρες… Δε θα ξεχάσω ποτέ δηλώσεις όπως της Ντόρας, όταν πρωτάκουσε για το παιδί της από το στόμα μου την είδηση: Έλεγε και ξανάλεγε: << Όχι, εγώ δεν μπορώ να το αντέξω αυτό... Δε θα το αντέξω... Δεν μπορώ να το χειριστώ, κυρία Ευδοκία...>> Ή τη βραχνή, σβησμένη φωνή της Μαρίας, που μέσα στο λυγμό και την απόλυτη έκπληξή της, μου έλεγε στο τηλέφωνο ξανά και ξανά: <<Τι λέτε, καλέ κυρία Ευδοκία, καλέ, τι λέτε;>>. Αυτές οι μάνες και αυτοί οι πατεράδες με κάνουν πιο δυνατή! Για να μπορέσω να τους πω με σχετική ηρεμία και ψυχραιμία πως στη σημερινή εποχή υπάρχουν τόσες θεραπείες και πως η αρρώστια αυτή θεραπεύεται σε πάρα πολλές περιπτώσεις…
Εκεί, όμως, όπου πράγματι συντελείται το θαύμα είναι η δύναμη αυτών των παιδιών! Αποδεικνύονται πραγματικοί μαχητές της ζωής από πολύ νωρίς και, ναι, τις πιο πολλές φορές και νικητές. Έχουν τόσο κουράγιο, τόση υπομονή, που κάνουν και όλους τους άλλους γύρω τους να στριφογυρίζουν κάνοντας ο καθένας το χρέος και το καθήκον του, αλλά παίρνοντας δύναμη από τη δική τους και ανατροφοδοτώντας τους από την αρχή. Αντέχουν πολύμηνες νοσηλείες και επώδυνες εξετάσεις και δυσβάσταχτες θεραπείες και μπορούν και χαμογελούν, χαλαρώνουν, αστειεύονται, ζουν…
Ας με συγχωρήσουν οι άλλες κλινικές, αλλά είμαι απόλυτα συνδεδεμένη με την παιδο-ογκολογική κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου της Θεσσαλονίκης, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της ειδικότητας είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τον τρόπο σκέψης και δουλειάς αυτών των ανθρώπων και να τους θαυμάσω για όσα προσφέρουν πέρα από τα τετριμμένα: δεν είναι μόνον εξαιρετικοί επιστήμονες, αλλά και έχουν κάνει το χώρο αυτό του νοσοκομείου προσφιλή και χαρούμενο και τη διαμονή των παιδιών σχεδόν ευχάριστη διοργανώνοντάς τους γιορτές και μεταδίδοντάς τους χαρά και αισιοδοξία για το μέλλον. Ένας χώρος γεμάτος με ζωγραφιές, ζωηρά χρώματα, δασκάλους για να μη χάνονται μαθήματα και σχολική χρονιά…
Κάπως έτσι και η Ντόρα και η Μαρία γελάνε πια με την καρδιά τους χωρίς σκιές για το μέλλον και τα παιδιά τους είναι υγιέστατα και έχουν αφήσει πίσω για πάντα αυτή την εμπειρία, που τους ήταν γραφτό να ζήσουν και που τους έκανε ακόμα πιο δυνατούς.
Είναι και τα παιδιά με κακοήθη νοσήματα παιδιά με ιδιαίτερες χάρες και, ακόμα κι αν κάποια από αυτά χάνουν τη μάχη, πάντα μένουν στην καρδιά μας γερά και ζωηρά, όπως τα γνωρίσαμε και τα αγαπήσαμε…Είναι αξιοσημείωτο ότι και οι γονείς τους συνεχίζουν να μάχονται και να βοηθούν τους άλλους γονείς με ζήλο και αυταπάρνηση, ώστε να τους ελαφραίνουν το βάρος και να συντελούν στην αποθεραπεία που είναι απαραίτητη στις περιπτώσεις αυτές…
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Ευτράπελα Νοεμβρίου 2015

Δεν είναι αυτού του μήνα. Πάλιωσε λίγο, αλλά είναι καλό:

Τηλεφωνεί ο πολύ γνωστός και μη εξαιρετέος και πολύ αγαπητός πατέρας και μου αναφέρει το πρόβλημα της κορούλας του: <<Γιατρέ, η μικρή δεν μπορεί, δυσκολεύεται να κάνει τα κακά της…>>. Ρωτάω εγώ: << Έχει καιρό που αντιμετωπίζει το πρόβλημα;>> <<Έχει κάμποσες μέρες τώρα…>>, μου απαντά. Ξαναρωτάω εγώ: <<Βγαίνουν σφιχτά; Τη ζορίζουν πολύ; >>. <<Ναι, ναι,>>, μου λέει, <<ζορίζεται, σφίγγεται, κοκκινίζει…>>. Επειδή το ξέρω καλά το παιδί, απαντώ στον πατέρα τηλεφωνικά: (Δε χρειάζεται να πληρώσει επίσκεψη για κάτι τέτοιο. Είναι ευκολάκι για μένα.) <<Γράψε: σιρόπι Duphalac ένα κουταλάκι του γλυκού τρεις φορές την ημέρα. Εντάξει; Ενημέρωσέ με σε λίγες μέρες…>>. << Εντάξει, γιατρέ, ευχαριστώ πολύ.>> Τελευταία στιγμή, κλάσμα δευτερολέπτου πριν κατεβάσω το ακουστικό, μούρχεται μια φλασιά: Προσοχή! Κόκκινος Συναγερμός! Λίγες μέρες πριν η οικογένεια έχει αποκτήσει το δεύτερο παιδί της, ένα ακόμη κοριτσάκι. Έχει γούστο; Το αίμα μου παγώνει! Εν τούτοις ρωτάω ψύχραιμα: <<Πες μου και κάτι τελευταίο: Για την Εύα δε μιλάμε;>>. << Όχι, γιατρέ,>> μου απαντάει, << για το μωρό μιλάμε!…>>. Τόμπολααα!!! << Ξέχνα όλα όσα είπαμε,>> του φωνάζω, <<για το μωρό, για το μωρό, άκου, λοιπόν για το μωρό…>> Και, αφού τελειώνω τις οδηγίες για το μωρό, προσθέτω: << Παναγία μου, πώς μας φύλαξες και δεν πλακώσαμε το νεογέννητο με το Duphalac νά ‘ρθει να ξαντεριαστεί το έρμο στα καλά καθούμενα…>> Γελάμε τώρα και οι δυο και αποχαιρετιόμαστε.

Από εκείνη τη μέρα έχουν περάσει μήνες, αλλά κάθε φορά που τηλεφωνιόμαστε, λέμε πάντα και οι δυο: <<Για το μωρό, για το μωρό >> ή <<Για την Εύα, για την Εύα >> και γελάμε με νόημα: Ένα αστείο, που λίγο έλειψε να γίνει σοβαρό λόγω της τηλεφωνικής επικοινωνίας. Αν δεν είχα τα μάτια μου δεκατέσσερα, σίγουρα δε θα γελούσαμε καθόλου…

Νοέμβριος 2015 – Ιδιαίτερα παιδιά 3

Υπάρχουν παιδιά που από την αρχή της ζωής τους έρχονται αντιμέτωπα με ένα αδυσώπητο καθεστώς, αυτό του ιατρικού λάθους. Με ευθύνη του μαιευτήρα – γυναικολόγου και με συνευθύνη, δυστυχώς, των παιδιάτρων – νεογνολόγων έρχονται αντιμέτωπα με μια ποιότητα και ένα επίπεδο ζωής που είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα των άλλων παιδιών. Είναι αυτά που αποκαλείτε σπαστικά ή καθυστερημένα και αποστρέφετε το βλέμμα σας ή τα κοιτάτε με τρόμο και συμπόνια, όταν τα συναντάτε.

Οι μελέτες δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών με περιγεννητική ασφυξία περιέρχονται στην κατάσταση αυτή από αίτια άσχετα του ιατρικού λάθους. Ευτυχώς, βέβαια, αλλά αυτό σε καμιά περίπτωση δεν απαλλάσσει από τις ευθύνες τους τους γιατρούς, όταν φταίνε.

Τελευταία, έτυχε να ασχοληθώ με δύο τέτοια περιστατικά και, πραγματικά, είμαι συγκλονισμένη. Είναι απίστευτη η ευκολία με την οποία οι μαιευτήρες και στις δυο περιπτώσεις παρέκαμψαν τα λάθη τους  και, με την υποστήριξη των παιδιάτρων τα έκρυψαν επιμελώς. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι θα τιμωρηθούν όπως τους αξίζει.

Η υποξαιμική – ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια οφείλεται σε υποξία του εμβρύου και μπορεί να καταλήξει σε σοβαρά νευρολογικά προβλήματα. Είναι ουσιώδους σημασίας να διαγνωσθεί και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα η εμβρυική ασφυξία. Έτσι, μειώνονται οι συνέπειες ή και εκμηδενίζονται ακόμη.

Τα παιδιά αυτά, όταν δεν αντιμετωπιστούν σωστά, καταλήγουν με σοβαρά κινητικά προβλήματα και με νοητική υστέρηση, κάποιες φορές και με επιληψία. Μέσα στα μάτια τους, όμως, πάντα βλέπω να υπάρχει μια φλόγα ζωής. Πραγματικά, το χαμηλό νοητικό τους επίπεδο μοιάζει απαγορευτικό για επικοινωνία και η ελπίδα ή η αίσθηση επικοινωνίας μοιάζει ουτοπική. Όμως, μέσα βαθιά στα μάτια τους υπάρχει κάτι… Μπορεί να είναι η ιδέα μου, δεν ξέρω…

Τι μπορεί να κάνει ένας απλός παιδίατρος, όπως εγώ, χωρίς τίτλους και κονκάρδες, γι αυτά τα παιδιά; Κι όμως, μπορεί να κάνει πολλά! Πρώτα – πρώτα να βοηθήσει να τιμωρηθούν οι ένοχοι, έστω κι αν είναι συνάδελφοί του, γιατί οι ασυνείδητοι και οι άσχετοι δεν πρέπει να έχουν θέση στο ιατρικό σώμα. Ύστερα, να επιμελείται τη φροντίδα αυτών των παιδιών στο κομμάτι, που του αναλογεί. Ένα χάδι ή και περισσότερα, ένα φιλί, μια αγκαλιά, πολύ χαμόγελο και προσεκτική, σωστή διάγνωση. Αξίζουν κι αυτά τα παιδιά να εξετάζονται και να θεραπεύονται όσο και όλα τα άλλα με την ίδια φροντίδα και αγάπη. Αξίζουν να εμβολιάζονται και να προστατεύονται όπως και όλα τα άλλα.

Για το τέλος φύλαξα να εκφράσω το θαυμασμό, το σεβασμό και την εκτίμησή μου προς τους γονείς αυτών των παιδιών. Που αγωνίζονται αγόγγυστα, καθημερινά να προσφέρουν στα παιδιά τους φροντίδα, στοργή και, Θεέ μου, πόση αγάπη! Είναι οι ωραιότεροι γονείς αυτοί οι γονείς. Παρά τη δυσκολία που τους έτυχε, δεν το βάζουν κάτω, δε λυγίζουν. Τρέχουν σε φυσιοθεραπείες και εργοθεραπείες, σε πισίνες, σε λογοθεραπείες. Κι όταν όλοι οι άλλοι χάνουν την ελπίδα τους, γιατί η εξέλιξη είναι ανύπαρκτη ή ελάχιστη και τόσο μα τόσο αργή, εκείνοι συνεχίζουν με την ίδια όρεξη και δύναμη. Γιατί είναι το παιδί τους, γιατί το αγαπούν και είναι διατεθειμένοι να του προσφέρουν τα πάντα για όσο χρειαστεί, για όσο ζουν.. Γιατί βλέπουν κι εκείνοι τη φλόγα στο βλέμμα και νιώθουν μικρές – μικρές στιγμές επικοινωνίας… Κι έχουν το ψυχικό σθένος και να κάνουν κι άλλο παιδί και να εργάζονται και να είναι καταπληκτικοί άνθρωποι, σίγουρα πολύ καλύτεροί μας. Που απελπιζόμαστε για έναν πυρετό ή εμετό ή διάρροια ή γιατί το παιδί μας αρρώστησε δυο φορές στον ίδιο μήνα…

Ας σκεφτόμαστε το παράδειγμά τους κάθε φορά που τα χάνουμε για ασήμαντη αφορμή κι ας τους βοηθούμε με όποιον τρόπο μπορεί ο καθένας μας. Όχι από οίκτο, αλλά γιατί το αξίζουν.

Ανακοινώσεις Νοεμβρίου 2015

Ζητώ συγνώμη για την πολύμηνη απουσία μου, αλλά: <<Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη>> κι έτσι, δυστυχώς, ναι, δεν είχα ούτε καν την ευκαιρία να ασχοληθώ με το δικό μου site.

Αυτόν τον μήνα επιστρέφω για να συνεχίσω από εκεί  που το άφησα ελπίζοντας να έχω περισσότερο ελεύθερο χρόνο από εδώ και πέρα. Καλό μήνα, λοιπόν!

Τα περιστατικά του μήνα Νοεμβρίου 2015

Το πιο απίθανο

Βρέφος κοριτσάκι 9 μηνών με: ανορεξία – εμέτους  – χρόνια φαρυγγίτιδα – οριακό ρυθμό ανάπτυξης. Τα συμπτώματα έχουν ξεκινήσει από τετραμήνου περίπου και είναι βαθμιαία επιδεινούμενα. Το παιδί έχει νοσηλευτεί σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών λόγω προωρότητας. Παρακολουθείται τακτικά από την ομάδα του νεογνολογικού τμήματος, όπου νοσηλεύτηκε, αλλά το παρακολουθώ κι εγώ τακτικότατα (πολλές φορές και πάνω από μια φορά την εβδομάδα). Στην οικογένεια υπάρχουν λοιμώξεις κατά διαστήματα λόγω τόσο του μεγαλύτερου παιδιού όσο και της εργασίας των γονέων. Παρά τις δυσκολίες η μητέρα το σιτίζει επιμελώς και προσπαθεί συνεχώς με αποτέλεσμα να μην υστερεί ούτε σε εμβολιασμούς ούτε σε φυσιολογική ανάπτυξη.

Αντιμετωπίζοντας διαγνωστικό και θεραπευτικό πρόβλημα, ζητάω να γίνει εργαστηριακός έλεγχος τόσο αιματολογικός και βιοχημικός όσο και των ούρων από την έναρξη των συμπτωμάτων προ τετραμήνου, ο οποίος αποβαίνει απολύτως φυσιολογικός. Καταβάλλω πραγματικά μεγάλη προσπάθεια τόσο για να θεραπεύω το παιδί όσο και να υποστηρίζω τη μητέρα. Προσπαθώ να μην καταφύγω σε αντιβιοτική αγωγή, παρόλα αυτά μια ή δυο φορές χρειάστηκε και η χορήγηση αντιβιοτικού. Οι νεογνολόγοι δεν βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση, γιατί στα τακτικά ραντεβού το παιδί είναι μια χαρά ( με αδιάκοπες δικές μου θεραπευτικές παρεμβάσεις, όμως).

Βάζω το παιδί σε αγωγή με σιρόπι epadoren για αντιμετώπιση μιας φαρυγγίτιδας χημικής από το συνεχή ερεθισμό του φάρυγγα λόγω των εμέτων και με τη σκέψη ότι είναι μια καλή αγωγή για γαστρίτιδα και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Παρόλα αυτά, έχω εύλογο το ερώτημα: Τι γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι αυτή, που εμφανίζεται μετά τον πέμπτο μήνα, όταν το παιδί αρχίζει στερεές τροφές; Η ΓΟΠ, όλοι το ξέρουν, εμφανίζεται από τις πρώτες μέρες και βελτιώνεται – εξαφανίζεται από τον πέμπτο μήνα. Εδώ, τι, έχουμε αντιστροφή; Έχοντας εξαντλήσει τις δυνατότητές μου και συναισθανόμενη την ανάγκη συνεπικούρησης από κάπου, ζητώ από τους γονείς να απευθυνθούν σε ειδικό καθηγητή λοιμωξιολόγο – παιδίατρο για τη φαρυγγίτιδα που επιμένει να υφίσταται αταλάντευτη τις δυο τελευταίες εβδομάδες απολύτως ανυποχώρητη και χωρίς να χρήζει αντιβίωσης ή άλλης αγωγής πλην μιας ελαφρά αντισηπτικής αγωγής, που παίρνει, όμως, από καιρό και δε φαίνεται πια να έχει αποτέλεσμα. Το παιδί είχε από την αρχή  και μια επίμονη μυκητίαση του στοματοφάρυγγα, η οποία, με εξάρσεις και υφέσεις, χρειάστηκε περίπου ένα τετράμηνο για να εξαφανιστεί οριστικά.

Κάπως έτσι, το μωράκι μας φτάνει σε ραντεβού σε μεγάλο νοσοκομείο, όπου προς τιμήν του δέχτηκε να το δει ο κύριος καθηγητής χωρίς χρήματα σε πρωινό ραντεβού. Είναι αξιοθαύμαστο και ελπιδοφόρο να υπάρχουν τέτοιοι γιατροί. Εκτός από τον ίδιο, το παιδί εξετάζεται και από άλλους γιατρούς: ζητείται η συνδρομή ανοσολόγου-παιδιάτρου, παιδιάτρου ειδικού στο ανώτερο αναπνευστικό καθώς και παιδογαστρεντερολόγου. Η άποψη τόσο του λοιμωξιολόγου όσο και του ανοσολόγου είναι πως δεν υπάρχει ούτε καν φαρυγγίτιδα ( αλλά το παιδί παίρνει ήδη εδώ και λίγες μέρες epadoren). O ειδικός στο ανώτερο αναπνευστικό αποφαίνεται ότι είναι παθολογικός ο φάρυγγας, αλλά δεν καταλήγει κάπου. Καταλήγουν στη διάγνωση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και το παραπέμπουν στον παιδογαστρεντερολόγο. Ο παιδογαστρεντερολόγος, επίσης προς τιμήν του και με μεγάλη μου χαρά και έκπληξη, μου τηλεφωνεί επί τόπου και με ενημερώνει για το περιστατικό: έχει καταλήξει στη διάγνωση της παλινδρόμησης και αποφασίζει να αυξήσει τη δόση στο φάρμακο, που ήδη έχω βάλει εγώ.

Επειδή όλοι καταλήγουν σε μια διάγνωση που δεν χρειάζεται εργαστηριακό έλεγχο, δεν παραπέμπεται το παιδί για αιματολογικές εξετάσεις. Επειδή θα ήθελα να δω κάποιο εργαστηριακό έλεγχο, παρά τις διαβεβαιώσεις των συναδέλφων μου, αλλά και κυρίως επειδή οι έμετοι είναι συχνότατοι και δεν πτοούνται  από τη μια εβδομάδα και πλέον με epadoren και το περιστατικό επανέρχεται σε μένα, αποφασίζω να ζητήσω εργαστηριακά, μήπως και έχει αλλάξει κάτι από τις αρχές του καλοκαιριού, που έγινε ο προηγούμενος έλεγχος. Τα αποτελέσματα δείχνουν μια υπερβολικά αυξημένη τιμή σιδήρου με φυσιολογική γενική αίματος και φεριτίνη και ελαφρά αυξημένη τη μια τρανσαμινάση. Τηλεφωνώ αμέσως στη μητέρα και τη ρωτώ αν δίνει στο παιδί κάποιο σκεύασμα σιδήρου. Μου απαντάει όχι. Εγώ επιμένω και τη ρωτώ αν δίνει κάτι άλλο στο παιδί: κάποιο σκεύασμα ή ουσία, που περιέχει σίδηρο. Μου λέει πως όχι, δίνει μόνο τις βιταμίνες. Ρωτώ ποιο είναι το σκεύασμα με τις βιταμίνες και πόσο της δίνει την ημέρα. Μου απαντά, το σκεύασμα δεν αναφέρεται να έχει σίδηρο, αλλά, όταν μου λέει ότι επί μήνες έδινε στο παιδί περίπου τετραπλάσια – πενταπλάσια δόση από την κανονική, φωτίζεται στο μυαλό μου η διάγνωση, που τόσο καιρό έψαχνα! Τη ρωτώ από πότε παίρνει το παιδί τις βιταμίνες και μου απαντά από τον πέμπτο μήνα, οπότε και ξεκίνησαν και τα θέματα της ανορεξίας και των εμέτων βαθμιαία επιδεινούμενα!

Της ζητάω άμεσα να σταματήσει τη χορήγηση των βιταμινών στο παιδί. Τις επόμενες ώρες και μέρες ανανεώνω και βελτιώνω τις γνώσεις μου πάνω στις βιταμίνες, μελετάω παλιά βιβλία και νέα άρθρα στο διαδίκτυο. Η διάγνωση είναι μπροστά μου, καθαρή, κρυστάλλινη. Αισθάνομαι πραγματική ανακούφιση. Τώρα το μωρό μου θα γίνει καλά, είμαι σίγουρη. Ω, του θαύματος, η μητέρα μού αναφέρει πως με το που σταμάτησαν οι βιταμίνες, σταμάτησαν και οι εμετοί, το παιδί έγινε άλλο παιδί!.

Ευτυχώς, πάνω στην ώρα, γιατί, εν τω μεταξύ, οι γονείς επισκέφτηκαν και άλλο καθηγητή γαστρεντερολόγο, που διέγνωσε επίσης γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, συμφώνησε με την αγωγή και προγραμμάτισε ακτινολογικό έλεγχο στο παιδί προκειμένου να αποκλειστούν ανατομικές ανωμαλίες. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων, που έδωσα, είχαν ήδη βγει και της ανακοινώθηκαν κατά την επίσκεψη, αλλά δεν τους έδωσε ιδιαίτερη σημασία. Όταν, όμως, η μητέρα την ενημέρωσε, μετά από λίγες μέρες, ότι με τη διακοπή των βιταμινών υποχώρησαν πλήρως οι έμετοι, ευτυχώς, φυσικά, είπε ότι δεν υπάρχει λόγος να προχωρήσει σε ακτινολογικό έλεγχο.

Η διάγνωση είναι : υπερβιταμίνωση κυρίως από τη βιταμίνη Α, που προκαλεί ανορεξία, ναυτία, εμέτους, στασιμότητα ανάπτυξης, αλλά και υπερδοσολογία από τις υπόλοιπες βιταμίνες και δευτεροπαθής γαστρίτιδα, οισοφαγίτιδα και φαρυγγίτιδα. Το μωράκι είναι μια χαρά από πλευράς εμέτων, αλλά, για κακή της τύχη, πάσχει τις τελευταίες μέρες από μια ιογενή, φυσσαλιδώδη φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, που την έχει και ο μεγαλύτερος αδελφός της. Θα περάσει, όμως κι αυτή σε λίγες μερούλες και θα μπορέσω να απολαύσω κι εγώ τον φάρυγγά της καθαρό και φυσιολογικό.